Telefonun kimlik bilgisi kopyalanması (Klon IMEI), nasıl önüne geçilebileceği ve telefonun kimlik bilgileri kopyalandığı zaman yapılması gerekenler hakkındaki bilgileri, soru-cevap formatında hazırladığımız bu makale bulabilirsiniz.
IMEI Nedir?
Açılımı International Mobile Equipment Identity (Uluslararası Mobil Cihaz Kodu) olan IMEI, 15 rakamdan oluşan uluslararası benzersiz kimlik numarasıdır. Her mobil cihaz farklı bir IMEI numarasına sahip olarak üretilir.
IMEI Ne İşe Yarar ?
IMEI numarası bir nevi kimlik numarası gibidir ve her insanın kimlik numarası farklı olduğu gibi telefonlarda farklı IMEI numaraları ile üretilmektedir.
IMEI numarası yer tespiti ve dinleme için kullanıldığı gibi aynı zamanda cihaza ait garanti başlangıcı, üretim yeri, onarım geçmişi gibi bilgilerin kayıt altına alınması için de kullanılmaktadır.
Örnek olarak; telefonunuz çalındığı veya kaybolduğu zaman emniyet birimlerine başvurursanız sizden cihazınıza ait IMEI numarasını bildirmenizi isterler. Çünkü telefonunuzun yerinin ve bu süre içerisinde kullanan kişilerin tespit edilmesi ve bulunana kadar iletişime kapatılması gibi işlemler, IMEI numarası kullanarak yapılmaktadır. Bu yüzden kullandığınız telefonun IMEI numarasını (farklı kişilerin ulaşamayacağı bir şekilde) not almanızı tavsiye ederiz.
IMEI Numarasını Nasıl Öğrenebilirim ?
IMEI numarasını öğrenmenin en pratik yolu, telefonda *#06# tuşlamaktır. Tüm cihazlar için aynı olan bu kodu tuşladığınızda ekrana 15 rakamdan oluşan IMEI numarası gelecektir.
İkinci yöntem, modellere göre değişkenlik gösteren etiketin üzerinden okumaktır. IMEI numarası ile beraber diğer bilgilerin de bulunduğu etiketi, kullandığınız telefonun modeline göre, batarya takılan bölümün altında, simkart yuvasının kapağında veya batarya kapağının üzerinde bulabilirsiniz.
IMEI numaranız aynı zamanda ürün faturası ve kutusunun üzerinde de yer almaktadır.
Oluşabilecek hataları önlemek adına en doğru yöntem olarak, IMEI numarasını öğrenmek için *#06# kodunu tuşlamanızı tavsiye ederiz.
Kimlik Bilgileri Kopyalanan Cihaz Ne Demektir ?
Yazının girişinde de belirttiğimiz gibi, her cihaz farklı bir IMEI numarası ile üretilmiştir, yani birden fazla cihazın aynı IMEI numarası ile üretilmesi mümkün değildir. Bu sebeple Uluslararası sistemler, her IMEI numarasının farklı bir cihaz olarak tanımlamaktadır. Bilgi Teknolojileri Kurumu (BTK) da bu temel işleyiş kuralını baz alarak, benzersiz IMEI numarasına sahip telefonların kullanılmasına izin vermektedir. Aynı IMEI numarasına sahip birden fazla cihaz eş zamanlı kullanılırsa, BTK’nın kullandığı sistem bu durumu otomatik olarak algılamakta ve o IMEI numarasını kullandığını tespit ettiği tüm ürünleri “Kimlik Bilgileri Kopyalanan Cihaz” olarak tanımlayıp, kısa bir süre içerisinde iletişime kapatmaktadır.
Kısacası, Kimlik Bilgileri Kopyalanan Cihaz, kullanılan telefon ile aynı IMEI numarasına sahip birden fazla cihazın eş zamanlı aktif olduğunu, yani IMEI numarasının klonlandığı anlamına gelmektedir.
Cihaz Kimlik Bilgileri Neden ve Nasıl Kopyalanır ?
Her yıl yüz binlerce cep telefonu kaçak yollarla Türkiye’ye giriş yapmaktadır. Bu telefonların resmi olarak kaydı yapılamadığından ve her vatandaşa verilen Yurtdışı’dan telefon getirme haklarının da zorlaştırılmasından dolayı, kaçak olarak getirilen ürünler, genelde IMEI numarası değiştirilebilir ürünler olarak tercih edilmektedir.
Son 2 yılda üretimi ve satış adetleri her geçen gün artan replika (kopya) ürünlerin büyük bir kısmı telefona basit kodlar girerek, satıcı ve kullanıcılara IMEI değişikliği yapma kolaylığı (!) sunuyor. Bu ürünlerin kullanıma açılması için, BTK sisteminde kayıtlı olan seri numaralarından birine sahip olması gerekiyor. Son 10 yıldır bu sistemin aktif olduğunu ve replika ürün kullanıcısının her geçen gün arttığını düşünürsek, kullanılan seri numaralarının, maalesef hala gerçek kullanıcısı tarafından kullanılan telefonlara ait olma ihtimalinin oldukça yüksek olduğunu söyleyebiliriz.
Bazen rastgele bazen de bir numara serisinden türetirilerek seçilip kullanılan IMEI numaralarının, sistem tarafından kopyalandığı tespit edildiği zaman gerçek kullanıcının da telefonu iletişime kapatılmaktadır.
IMEI klonlama işlemi hukuki olarak ağır cezai yaptırımlar ile engellenmeye çalışılsada, zanlı sayısı her geçen gün artan bu suçun maalesef kurbanı da hızla artmaktadır.
Telefonumun Kimlik Bilgilerinin Kopyalanmasını Nasıl Engellerim ?
Yukarıdaki cevapda bahsettiğimiz gibi bu işlem tamami ile bir kötü şans olabileceği gibi, sistemde kayıt altına alınmış yüz milyonlarca seri numarasından sizin numaranızın denk gelmesi ihtimalinin ne kadar düşük olduğu ihtimalini de göz önünde bulundurmalıyız. Kopyalanma işleminin sizin kullandığınız ürün hedef alınarak da yapılma ihtimali üzerine alabileceğiniz çoğu kullanıcının dikkat etmediği gizlilik önlemleri bulunmaktadır.
Öncelikle telefonunuzun IMEI numarasını hiç bir şekilde sosyal platformlarda paylaşmayınız.
Cihaz kutusu, fatura ve garanti belgesi gibi üzerinde IMEI numarası yazabilecek belgeleri çöpe atacaksanız mutlaka okunamayacak şekilde imha etmelisiniz.
Ürünü aldığınız firma ve garanti hizmetini veren kurumlar hariç hiçbir kurum ve sahış ile IMEI numaranızı paylaşmayınız.
Telefonunuz arızalandığı zaman onarım işlemleri için güvenebileceğiniz yerleri tercih etmelisiniz.
Telefonunuz, yüklediğiniz uygulamaların kurulum aşamasında, bu uygulamaların hangi bölümlere erişebileceğini belirtir ver sizden onay ister. Onayladığınız ulaşılabilirlik izinleri dikkatlice okuyup, güvenmediğiniz durumlarda kurulum işlemini iptal etmenizi tavsiye ederiz.
Anlattığımız güvenlik önlemleri ile zaten az olan cihazının kimlik bilgisinin kopyalanması ihtimalini minimum seviye indirebilirsiniz.
Telefonun Kimlik Bilgileri Kopyalandığında Ne Yapılması Gerekiyor ?
5809 Sayılı Kanun ile BTK’ya kimlik bilgileri değiştirilmiş(klonlanmış) ürünleri iletişime kapatma hakkı tanınmıştır. BTK’nın sistemi tarafından aynı seri numarasına sahip olduğu tespit edilen tüm telefonlar iletişime kapatılmaktadır. Kapatılan telefonlardan asıl olanı, tek bir GSM numarası ile eşleştirme işlemi yapılarak iletişime tekrar açılmakta ve telefon sadece eşleştirilen GSM numarası ile kullanılmaktadır.
Eşleştirme işlemleri için telefonu aldığınız firmaya, ithalatçısına veya BTK’ya başvurabilirsiniz. Bu işlemler 1 ila 10 gün arasında sürmektedir.
BTK kullanıcılara bir IMEI numarası için 3 adet eşleştirme hakkı vermektedir. Kopyalanan telefonda daha önce eşleştirilen GSM numarasını kullanmayacaksanız ve kullanılacak GSM numarasını değiştirmek istiyorsanız tekrar eşleştirme talebi oluşturmanız gerekmektedir.
Telefonun kullanımının tek GSM numarası ile sınırlandırmak, tüketiciler açısından özellikle ürünlerini satacakları zaman ciddi mağduriyetler oluşturmaktadır. Bu yönetmeliğin, kopyalanan IMEI numaralarına sahip telefonlardan gerçek olanını tekrar engelsiz bir şekilde iletişime açılması şeklinde düzenlenmesi adına, BTK’ya yoğun talep gelmektedir. Yönetmeliğin ve sistemlerinin bu şekilde güncellemesi oluşan kalıcı mağduriyetleri ortadan kaldıracaktır.